Compartir

Texto en gallego:

Boas tardes.

A derradeira leición do mestre converteuse neste 2018 nun exiliado máis que volve á súa casa. Volve tarde, pero por primeira vez desde que Castelao o pintase en Bos Aires logramos que por fin se poida ver en Galicia e o poidamos admirar os galegos.

Debemos sentirnos orgullosos do que significa que este cadro, que moitos consideran o Guernica galego, estea aquí, entre nós.

Con el, Alfonso Rodríguez Castelao quixo legarnos un testemuño e tamén unha advertencia: houbo un tempo terrible no que Galicia, como o resto de España, sufriu a traxedia da Guerra Civil e da posterior ditadura.

Nesta exposición, que vos convido a ver na Cidade da Cultura, os máis vellos sentirán os ecos daquela barbarie, e os máis novos comprenderán que escenas semellantes e asasinatos coma este de Alexandre Bóveda tiveron lugar no noso país.

Provoca certa conmoción ver esta imaxe desde a Galicia de hoxe, pero tamén admiración por poder facelo grazas á liberdade e á reconciliación logradas na Transición.

Este recordatorio é oportuno sempre, pero máis aínda cando hai quen trata de minimizar ou mesmo cuestionar o que o conxunto dos españois fixemos nos primeiros momentos da nosa democracia e do noso autogoberno.

Todos os anos por estas datas temos especialmente presente a importancia da convivencia, da harmonía, da cooperación. A min non me gustaría que fosen meros desexos retóricos, porque nin foron superfluos noutras épocas da nosa historia nin tampouco o son agora.

A falta de entendemento sempre tivo consecuencias negativas, pero nos tempos que vivimos as secuelas da incomunicación, da división e dos conflitos alimentados artificialmente, son evidentes e son graves.

Galicia non é inmune a eses problemas, pero creo sinceramente que é portadora dun exemplo de convivencia do que debemos sentirnos satisfeitos.

Convídovos tamén a contemplar outra xoia do noso patrimonio que recuperamos neste ano que remata. Ademais do seu valor artístico, o Pórtico da Gloria é símbolo dos sentimentos que máis nos identifican os galegos.

As figuras labradas en pedra polo Mestre Mateo forman unha Galicia en miniatura que mantén unha animada conversa. Como motivo da obra que o faría inmortal, o artista elixiu un diálogo.

Hai no noso contorno exemplos dabondo de que a ruptura de acordos trae consigo efectos lamentables en forma de retroceso económico e social e sobre todo de ruptura da confianza entre os cidadáns.

Galicia está seguindo un camiño moi diferente. Todos os días e en todos os lugares do noso país hai galegos que reproducen a escena do Pórtico da Gloria. Familias, centros educativos, asociacións, empresas, institucións públicas… falan, intercambian pareceres e tamén discuten, pero sen deixar de estar xuntos.

Nese camiño do entendemento que Galicia percorre unida hai problemas que se denuncian, debates e reivindicacións. Vexo neles un síntoma da nosa saúde democrática, e avisos que un gobernante non debe nunca menosprezar. A sociedade galega desta altura do século XXI non discute sobre utopías falaces, senón sobre asuntos concretos que afectan a xente.

Especialmente a xente que sofre. Que sofre lacras terribles como a violencia machista. Ou que sofre dificultades económicas ou de inclusión social.

A recuperación, que aínda temos que consolidar, fixo a moitos esquecerse da crise pero sabemos que aínda non a todos e por iso estamos lonxe de conformarnos.

É certo que, despois de que en 2017 lográsemos superar os niveis de riqueza previos á crise, este 2018 seguimos crecendo e alcanzamos o maior produto interior bruto da nosa historia económica.

É certo que temos unha economía máis sólida, con máis e maior emprego e cunhas exportacións que non deixan de medrar. E é certo que contamos con mellores hospitais e centros de saúde públicos; atendemos a máis dependentes; e temos unha educación pública con máis recursos, máis idiomas e máis tecnoloxía.

Pero tamén é certo que segue habendo galegos con desvelos para poder resolver problemas, problemas reais.

Iso é o que nos debe preocupar e ocupar, as cousas cotiás: a calidade dos servizos públicos, a defensa da igualdade, consolidar a creación de emprego, garantir futuro industrial, fortalecer o rural e o sector do mar, cumprir as expectativas dos mozos, combater a crise demográfica, prepararnos axeitadamente para oportunidades históricas como o próximo Xacobeo 2021.

As nosas controversias son moi distintas a outras que perseguen a división entre bos e malos cidadáns. Nós queremos seguir progresando e avanzando e temos claro que a Constitución da que este 2018 celebramos o seu corenta aniversario é o marco que protexe o noso autogoberno.

Por iso, non podemos ser indiferentes aos ataques sistemáticos contra a Constitución daqueles que teiman por minar a democracia. Galicia non cala nin vai calar cando se pon en perigo unha obra de todos.

Tampouco podemos considerar aceptable que se disfrace como “conflito” unha evidente vulneración da legalidade e a busca de situacións de privilexios que non compartimos. Nin foi un “conflito” o ataque do terrorismo á España das liberdades, nin cabe chamarlle conflito ao golpe de Estado de 1981, nin tampouco hai “conflito” no reiterado desafío do independentismo catalán.

Por iso, coa mesma intensidade que desexamos un pleno retorno á normalidade na Generalitat de Cataluña, reclamamos que non se descarte ningunha das ferramentas recollidas no texto constitucional para garantir a nosa democracia e o noso autogoberno.

Non son poucas as inquedanzas que sentimos no ano que remata, e que nos acompañan no ingreso nesta nova etapa do 2019. A pregunta que vos traslado é se poden canalizarse ou resolverse cunha sociedade fragmentada, enfrontada e carente de puntos de encontro. Eu creo que non. Hai desafíos que estamos superando e outros que requiren tempo e constancia, pero todos eles son inabordables sen cohesión social.

Coa democracia, galegos coma nós decidiron facernos libres e responsables, conciliando dereitos e deberes e sabendo que o mundo real esixe doses axeitadas de idealismo e realismo, dous valores que personifica a figura de Xerardo Fernández Albor, que nos deixou neste ano 2018.

Quero tamén ter presente o primeiro presidente democrático de Galicia porque, grazas a persoas como el, os galegos de hoxe vivimos os soños dos nosos pais e habitamos a Galicia que para moitos dos nosos devanceiros resultou un ideal inalcanzable.

Que ninguén nos convenza de que ese logro foi pouca cousa. É unha das grandes obras colectivas do noso país e non debemos esquecelo. Velaí o legado que recibimos e que é o noso deber coidar e transmitir.

Recibide os meus mellores desexos. Desexo de saúde para vós e as vosas familias. Desexo de prosperidade social e económica. E desexo de que Galicia siga sendo un modelo de convivencia.

Aprendemos de Castelao que as ideas excluíntes son a causa de episodios como os que relata esta pintura.

As ideas que inclúen, que suman, que acordan, son o mellor antídoto contra o pesadelo padecido naquel tempo, e contra calquera problema.

Por iso as galegas e os galegos camiñamos xuntos. Fagámolo tamén no próximo ano.

Que teñades un bo 2019!

 

Texto en castellano:

Buenas tardes.

A derradeira leición do mestre se convirtió en este 2018 en un exiliado más que vuelve a su casa. Vuelve tarde, pero por primera vez desde que Castelao lo hubiera pintado en Buenos Aires logramos que por fin se pueda ver en Galicia y lo podamos admirar los gallegos.

Debemos sentirnos orgullosos de lo que significa que este cuadro, que muchos consideran el Guernica gallego, esté aquí, entre nosotros.

Con él, Alfonso Rodríguez Castelao quiso legarnos un testimonio y también una advertencia: hubo un tiempo terrible en el que Galicia, como el resto de España, sufrió la tragedia de la Guerra Civil y de la posterior dictadura.

En esta exposición, que os invito a ver en la Cidade da Cultura, los más viejos sentirán los ecos de aquella barbarie, y los más jóvenes comprenderán que escenas semejantes y asesinatos como este de Alexandre Bóveda tuvieron lugar en nuestro país.

Provoca cierta conmoción ver esta imagen desde la Galicia de hoy, pero también admiración por poder hacerlo gracias a la libertad y a la reconciliación logradas en la Transición.

Este recordatorio es oportuno siempre, pero más aún cuando hay quien trata de minimizar o incluso cuestionar lo que el conjunto de los españoles hicimos en los primeros momentos de nuestra democracia y de nuestro autogobierno.

Todos los años por estas fechas tenemos especialmente presente la importancia de la convivencia, de la armonía, de la cooperación. A mí no me gustaría que fueran meros deseos retóricos, porque ni fueron superfluos en otras épocas de nuestra historia ni tampoco lo son ahora.

La falta de entendimiento siempre tuvo consecuencias negativas, pero en los tiempos que vivimos las secuelas de la incomunicación, de la división y de los conflictos alimentados artificialmente, son evidentes y son graves.

Galicia no es inmune a esos problemas, pero creo sinceramente que es portadora de un ejemplo de convivencia del que debemos sentirnos satisfechos.

Os invito también a contemplar otra joya de nuestro patrimonio que recuperamos en este año que finaliza. Además de su valor artístico, el Pórtico de la Gloria es símbolo de los sentimientos que más nos identifican a los gallegos.

Las figuras labradas en piedra por el Maestro Mateo forman una Galicia en miniatura que mantiene una animada conversación. Como motivo de la obra que lo haría inmortal, el artista eligió un diálogo.

Hay en nuestro entorno ejemplos de sobra de que la ruptura de acuerdos trae consigo efectos lamentables en forma de retroceso económico y social y sobre todo de ruptura de la confianza entre los ciudadanos.

Galicia está siguiendo un camino muy diferente. Todos los días y en todos los lugares de nuestro país hay gallegos que reproducen la escena del Pórtico de la Gloria. Familias, centros educativos, asociaciones, empresas, instituciones públicas… hablan, intercambian pareceres y también discuten, pero sin dejar de estar juntos.

En ese camino del entendimiento que Galicia recorre unida hay problemas que se denuncian, debates y reivindicaciones. Veo en ellos un síntoma de nuestra salud democrática, y avisos que un gobernante no debe nunca menospreciar. La sociedad gallega de esta altura del siglo XXI no discute sobre utopías falaces, sino sobre asuntos concretos que afectan a la gente.

Especialmente a la gente que sufre. Que sufre lacras terribles como la violencia machista. O que sufre dificultades económicas o de inclusión social.

La recuperación, que aún tenemos que consolidar, hizo a muchos olvidarse de la crisis pero sabemos que aun no a todos y por eso estamos lejos de conformarnos.

Es cierto que, después de que en 2017 lográramos superar los niveles de riqueza previos a la crisis, este 2018 seguimos creciendo y alcanzamos el mayor producto interior bruto de nuestra historia económica.

Es cierto que tenemos una economía más sólida, con más y mayor empleo y con unas exportaciones que no dejan de crecer. Y es cierto que contamos con mejores hospitales y centros de salud públicos; atendemos a más dependientes; y tenemos una educación pública con más recursos, más idiomas y más tecnología.

Pero también es cierto que sigue habiendo gallegos con desvelos para poder resolver problemas, problemas reales.

Eso es lo que nos debe preocupar y ocupar, las cosas cotidianas: la calidad de los servicios públicos, la defensa de la igualdad, consolidar la creación de empleo, garantizar futuro industrial, fortalecer el rural y el sector del mar, cumplir las expectativas de los jóvenes, combatir la crisis demográfica, prepararnos adecuadamente para oportunidades históricas como el próximo Xacobeo 2021.

Nuestras controversias son muy distintas a otras que persiguen la división entre buenos y malos ciudadanos. Nosotros queremos seguir progresando y avanzando y tenemos claro que la Constitución de la que este 2018 celebramos su cuarenta aniversario es el marco que protege nuestro autogobierno.

Por eso, no podemos ser indiferentes a los ataques sistemáticos contra la Constitución de aquellos que se empeñan en minar la democracia. Galicia no cala ni va a callar cuando se pone en peligro una obra de todos.

Tampoco podemos considerar aceptable que se disfrace como “conflicto” una evidente vulneración de la legalidad y la busca de situaciones de privilegios que no compartimos. Ni fue un “conflicto” el ataque del terrorismo a la España de las libertades, ni cabe llamarle conflicto al golpe de estado de 1981, ni tampoco hay «conflicto” en el reiterado desafío del independentismo catalán.

Por eso, con la misma intensidad que deseamos un pleno retorno a la normalidad en la Generalitat de Cataluña, reclamamos que no se descarte ninguna de las herramientas recogidas en el texto constitucional para garantizar nuestra democracia y nuestro autogobierno.

No son pocas las inquietudes que sentimos en el año que finaliza, y que nos acompañan en el ingreso en esta nueva etapa del 2019. La pregunta que os traslado es si pueden canalizarse o resolverse con una sociedad fragmentada, enfrentada y carente de puntos de encuentro. Yo creo que no. Hay desafíos que estamos superando y otros que requieren tiempo y constancia, pero todos ellos son inabordables sin cohesión social.

Con la democracia, gallegos como nosotros decidieron hacernos libres y responsables, conciliando derechos y deberes y sabiendo que el mundo real exige dosis idóneas de idealismo y realismo, dos valores que personifica la figura de Xerardo Fernández Albor, que nos dejó en este año 2018.

Quiero también tener presente al primer presidente democrático de Galicia porque, gracias a personas como él, los gallegos de hoy vivimos los sueños de nuestros padres y habitamos la Galicia que para muchos de nuestros ancestros resultó un ideal inalcanzable.

Que nadie nos convenza de que ese logro fue poca cosa. Es una de las grandes obras colectivas de nuestro país y no debemos olvidarlo. He ahí el legado que recibimos y que es nuestro deber cuidar y transmitir.

Recibid mis mejores deseos. Deseo de salud para vosotros y vuestras familias. Deseo de prosperidad social y económica. Y deseo de que Galicia siga siendo un modelo de convivencia.

Aprendimos de Castelao que las ideas excluyentes son la causa de episodios como los que relata esta pintura.

Las ideas que incluyen, que suman, que acuerdan, son el mejor antídoto contra la pesadilla padecida en aquel tiempo, y contra cualquier problema.

Por eso las gallegas y los gallegos caminamos juntos. Hagámoslo también en el próximo año.

¡Que tengáis un buen 2019!